Teknolojik Ürün Yatırım Destek Programı Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 08 Nisan 2017 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Söz konusu Yönetmelik’te yer alan açıklamalar aşağıda özetlenmiştir.
Amacı ve Kapsamı
Ülke ekonomisinin uluslararası düzeyde rekabet edebilir bir yapıya kavuşturulması için kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan vakıflar veya uluslararası fonlar tarafından desteklenen sanayiye yönelik ar-ge ve yenilik projeleri sonucunda ortaya çıkan teknolojik ürünler,
Teknoloji geliştirme bölgelerinde yer alan işletmelerin, bölgede başlatıp sonuçlandırdıkları ar-ge ve yenilik projeleri sonucunda ortaya çıkan teknolojik ürünler,
Kamu araştırma enstitülerinde/merkezlerinde/altyapılarında ar-ge faaliyetleri sonucunda ortaya çıkan teknolojik ürünler,
Özkaynaklar kullanılarak yapılan ar-ge faaliyetleri sonucunda ortaya çıkan ve patenti alınan veya TÜBİTAK tarafından onaylanan teknolojik ürünler, ile ilgili Türkiye’de yerleşik gerçek ve tüzel kişilerce gerçekleştirilecek yatırımların desteklenmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Destek Unsurları
Teknolojik Ürün Yatırım Destek Programı kapsamında desteklenen yatırımlar, aşağıdaki geri ödemesiz destek unsurlarından yararlandırılır:
Makine ve Teçhizat Desteği: Yatırım konusu teknolojik ürünün üretimine yönelik yatırım proje tutarını oluşturan harcamalar için sağlanacak destekten oluşur.
İşletme Gideri Desteği: Yatırım konusu teknolojik ürünün üretim aşamasındaki işletme dönemine ait giderler için sağlanacak destekten oluşur.
Destek Süresi
Makine ve teçhizat desteği sağlanacak yatırım projeleri için destek süresi, Bakanlık ile işletme arasında yapılan sözleşmenin imza tarihinden başlayarak 36 aydır. Değişiklik talepleri olması ve Genel Müdürlükçe uygun görülmesi halinde bir defaya mahsus 6 aya kadar ek süre verilebilir.
Destek Limitleri
Yatırım konusu teknolojik ürünün üretimine yönelik yatırım proje tutarını oluşturan harcamalara, işletmenin büyüklüğüne göre aşağıdaki tutarlarda geri ödemesiz destek sağlanır:
a) Mikro işletmelere, yatırım proje tutarının en fazla %60’ı kadar destek sağlanır. Bu destek tutarı 8.000.000 TL’yi geçemez.
b) Küçük işletmelere, yatırım proje tutarının en fazla %50’si kadar destek sağlanır. Bu destek tutarı 7.000.000 TL’yi geçemez.
c) Orta büyüklükteki işletmelere, yatırım proje tutarının en fazla %40’ı kadar destek sağlanır. Bu destek tutarı 6.000.000 TL’yi geçemez.
ç) Büyük işletmelere, yatırım proje tutarının en fazla % 10’u kadar destek sağlanır. Bu destek tutarı 3.000.000 TL’yi geçemez.
Yatırım projesine konu satın alınacak makine ve teçhizatın, 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 63 üncü maddesi kapsamında Bakanlıkça hazırlanan usul ve esaslara uygun olarak alınmış yerli malı belgesi ile belgelendirilmesi durumunda, birinci fıkrada belirtilen oranlara 20 puan daha ilave edilir.
Destek ödemesi, sözleşmede belirtilen hususlar çerçevesinde Türk Lirası cinsinden yapılır. Desteklenen işletmelere yapılacak ödemelerde; döviz cinsinden yapılan harcamaların Türk Lirası karşılığı, fatura tarihindeki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz satış kuru üzerinden hesaplanır.
Ödemeler, yurt içinde faaliyet gösteren kamu bankalarından birinde desteklenen işletme adına açılmış bulunan ve hesap bilgileri sözleşmede belirtilen banka hesap numarasına yapılır.
Ödemenin yapılabilmesi için; satın alınan makine ve teçhizatın satış faturalarının ibraz edilmesi ve montajının tamamlanmış olması şarttır. Yatırımcı tarafından makine ve teçhizatın doğrudan ithal edilmesi durumunda, onaylı gümrük giriş beyannamelerinin de ibraz edilmesi istenir.
Her bir yatırım projesi için işletmelere sağlanacak makine ve teçhizat desteği tutarı ile işletme gideri desteği tutarının toplamı yerli malı ilave puanı dahil 10.000.000 TL’yi geçemez.
İşletmenin talep etmesi halinde makine ve teçhizat desteği için bu maddede işletmeler itibarıyla belirlenen destek üst limitinin %25’ine kadar teminat karşılığında ön ödeme yapılabilir.
Her bir harcama kalemi için, gerçekleşen satın alma tutarının Değerlendirme Komisyonu tarafından desteklemeye esas alınan bütçede belirlenmiş olan tutarı aşması halinde, desteklemeye esas alınan bütçedeki tutar, destek kapsamında değerlendirilir.
İşletme Gideri Desteği
İşletme gideri desteği kapsamında; yatırımını tamamlamış ve Genel Müdürlük tarafından Tamamlama Belgesi verilen mikro ve küçük işletmelere, belge tarihi esas alınarak ilk faaliyet yılını tamamlamadan başvuru yapılması halinde, aşağıdaki işletme dönemi harcama kalemleri için en fazla 1 yıl süresince geri ödemesiz destek verilebilir.
Yatırımını tamamlamış mikro ve küçük işletmelere, aşağıdaki gider kalemlerinden biri veya birkaçı esas alınarak destek sağlanır:
a) Enerji giderleri: Üretim amaçlı yıllık kullanılan enerji bedelinin en fazla %75’i kadar.
b) Personel giderleri: Yıllık istihdam edilen personel için, destek ödemesinin yapıldığı tarih esas alınarak o dönem uygulanan brüt asgari ücret tutarının en fazla %75’i kadar.
c) Kira gideri: Yıllık kira giderinin en fazla %75’i kadar.
İşletme gideri desteğinden yararlanan işletmeler, üretim konusu ile ilgili yurt içi ve/veya yurt dışındaki teknoloji, Ar-Ge ve yenilik projeleri bağlamındaki kamu-üniversite-sanayi işbirliği çalışmalarını geliştirmek ve koordine etmek amacıyla bir personel istihdam edebilirler. Bu personelin maaşının brüt asgari ücret tutarı kadarlık kısmı, 31/12/2023 tarihine kadar Bakanlıkça desteklenir. Bu amaç doğrultusunda istihdam edilecek personelin;
a) En az yüksek lisans mezunu olması,
b) Yatırım konusu ile uyumlu sektör/sektörlerde en az 5 yıl çalışmış olması,
c) Üniversite-sanayi işbirliği, fikri ve sınai mülkiyet hakları, yatırım, devlet destekleri, fayda maliyet analizi gibi konularda bilgi ve deneyime sahip olması gerekmektedir.
İşletme gideri desteği sağlanacak yatırımcıya, belirtilen her bir gider kalemi için fatura veya fatura yerine geçen belgeleri beyan etmesinden sonra Bakanlık tarafından ödeme yapılır.
İşletme gideri desteğinden yararlandırılacak mikro ve küçük işletmeler Değerlendirme Komisyonu tarafından belirlenir.
Yatırım Proje Tutarını Oluşturan Harcama Kalemleri
Yatırım konusu teknolojik ürüne ait yatırım proje tutarı üzerinden verilecek geri ödemesiz destekler için esas alınacak yatırım proje tutarı;
- Ana makine ve teçhizat bedelleri,
- Yardımcı makine ve teçhizat bedelleri,
- Makine, araç-gereç taşıma ve sigorta bedelleri,
- Montaj giderleri, toplamından oluşur.
Destek Şartları
Yatırımcı, başarı ile tamamlanan her bir ar-ge ve yenilik projesi veya faaliyeti sonucunda ortaya çıkan teknolojik ürünün yatırımı için destek unsurlarından yalnızca bir defa yararlandırılır.
Yatırım konusu teknolojik ürün, yurt içinde üretime ilk defa konu olması halinde destek kapsamında değerlendirilir.
Ar-ge süreçleri yurt dışında gerçekleşmiş ve o ülkedeki kurum, kuruluş veya fonlar tarafından desteklenmiş olan ar-ge ve yenilik projeleri sonucunda ortaya çıkan veya özkaynaklar kullanılarak yapılan ar-ge faaliyetleri sonucunda ortaya çıkan ve patenti alınan veya TÜBİTAK tarafından onaylanan teknolojik ürünün üretimine yönelik yatırımı, Türkiye’de yapılması halinde, destek kapsamında değerlendirilir. Başvuru sahibi yatırımcının Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olma zorunluluğu aranmaz ve yatırımcıdan istenecek belgeler bu Yönetmeliğin uygulamasına ilişkin usul ve esaslarda belirtilir.
26/6/2001 tarihli ve 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu kapsamında kurulan teknoloji geliştirme bölgelerinde yer alan işletmelerin, bölgede başlatıp sonuçlandırdıkları ar-ge ve yenilik projeleri sonucunda ortaya çıkan teknolojik ürünün bölge içerisinde yatırımının yönetici şirket tarafından oluşturulacak Teknolojik Ürün Değerlendirme Komisyonunca uygun bulunması veya yatırıma konu ürünün teknolojik ürün özelliği taşıdığına dair olumlu rapor verilmesi halinde işletmelerin gerek bölge içerisinde gerekse bölge dışında yapacakları yatırımlar destek kapsamında değerlendirilir.
Özkaynaklar kullanılarak yapılan ar-ge faaliyeti sonucunda ortaya çıkan ve TÜBİTAK tarafından onaylanan teknolojik ürünler için ilgili kurum tarafından teknolojik ürün olduğuna dair verilen belgenin olması halinde destek kapsamında değerlendirilir.
Kamu araştırma enstitülerinde/merkezlerinde/altyapılarında gerçekleştirilen ar-ge faaliyetleri sonucunda ortaya çıkan teknolojik ürünlerin yatırımı için yapılan başvurular, söz konusu teknolojik ürünle ilgili tüm hakların başvuru sahibine devredilmiş olması ve noter tasdiki ile belgelendirilmesi halinde destek kapsamında değerlendirilir.
Ar-ge ve yenilik projesi/faaliyeti sahibi gerçek veya tüzel kişilik ile yatırımcı tüzel kişiliğin farklı olması halinde yatırımcı ile ar-ge ve yenilik projesi/faaliyeti sahibi arasında ar-ge ve yenilik projesi/faaliyeti ile ilgili taraflara ilişkin hak tesisine dair noter tasdikli belge istenir.
Büyük veya KOBİ ölçeğindeki işletmelerce tüm süreçleri yürütülen ve başarı ile tamamlanarak sonucunda teknolojik ürüne dönüşen ar-ge ve yenilik projeleri/faaliyetleri ile ilgili hakların daha küçük ölçekli işletmelere devredilmesi durumunda yatırım konusu teknolojik ürün, devreden işletmenin ölçeği esas alınarak yatırım desteği kapsamında değerlendirilir.
Kamu araştırma enstitülerinde/merkezlerinde/altyapılarında gerçekleştirilen ar-ge faaliyetleri sonucunda ortaya çıkan teknolojik ürünlerle ilgili hakları devralan hak sahiplerinin;
a) Tüzel kişilik olması ve bu haklarını daha küçük ölçekli işletmelere devretmesi durumunda, taraflar arasında işletme ölçeği daha büyük olan tarafın ölçeği esas alınarak,
b) Gerçek kişi olması ve bu haklarını tüzel kişiliklere devretmesi durumunda ise gerçek kişiler mikro ölçekli işletme sınıfına denk tutulup taraflar arasında işletme ölçeği daha büyük olan tarafın ölçeği esas alınarak, söz konusu teknolojik ürünler, yatırım desteği kapsamında değerlendirilir.
Desteklenmeyecek Giderler
Tamamlanmış yatırımlar ile başvuru tarihinden önce gerçekleştirilmiş bulunan yatırım harcamaları destek kapsamında değerlendirilmez.
İkinci el veya kullanılmış makine ve teçhizat içeren yatırımlar destek kapsamında değerlendirilmez.
Finansal kiralama şirketleri aracılığıyla temin edilen makine ve teçhizat destek kapsamında değerlendirilmez.
Teknolojik ürüne yönelik yatırım projesinde, destek kapsamında değerlendirilmeyecek harcama kalemleri şunlardır:
a) Arsa bedeli
b) Arazi düzenleme giderleri
c) Bina-inşaat giderleri
ç) Ulaştırma giderleri
d) Taşıt araçları giderleri
e) Yönetim, aydınlatma, havalandırma, ısıtma gibi genel giderler
f) Beklenmeyen giderler
g) Kuruluş dönemi faiz giderleri
ğ) İşletme dönemi faiz giderleri
h) Amortismanlar
ı) Bakım ve onarım giderleri
i) İşletmeye alma giderleri
j) Hammadde, ara malı ve işletme malzemeleri
k) Yatırım projesi için hazırlanacak fizibilite raporu gideri.
Başvuru şekli
Bu Yönetmelik kapsamında, teknolojik ürünle ilgili Türkiye’de yatırım yapmak isteyen işletmeler başvuru yapar. Gerçek kişilerin, başvurudan önce şirket kurarak tüzel kişilik kazanmaları şarttır.
Başvuru formu ve Bakanlık tarafından istenen ek belgeler, işletmeyi temsil ve ilzama yetkili kişi tarafından imzalanarak yazılı ve/veya elektronik ortamda Genel Müdürlüğe başvuru yapılır.
Yılda bir veya birden fazla dönemde ya da sürekli olarak başvuru kabul edilebilir. Başvuru tarihleri Bakanlık internet sitesinden ilan edilir.
Sözleşmenin İçeriği
Bu Yönetmelik çerçevesinde desteklenmesi uygun görülen teknolojik ürünün yatırımcısı ile Bakanlık arasında yapılan sözleşmede aşağıdakiler yer alır:
a) Sözleşmenin amacı ve kapsamı
b) Sözleşmenin tarafları
c) Taraflara ilişkin bilgiler
ç) Bakanlık tarafından sağlanacak destek oranları ve süresi
d) Destek kapsamında yer alan harcama kalemleri
e) Sağlanacak toplam destek tutarı
f) Desteğin iptal edilmesi durumunda, yapılan desteğin geri ödenmesine ilişkin hususlar
g) İdari ve mali konulardaki hükümler ile diğer hususlar
ğ) Sözleşme ekinde, yapılacak yatırımlar ile ilgili yatırım iş-zaman planı, taahhütname ve onaylı bütçe.
Devir, Satış, İhraç ve Kiralama
Teknolojik ürün yatırım destek programından yararlanılarak alınan makine ve teçhizat; Bakanlıkça Tamamlama Belgesinin düzenlendiği tarihten itibaren 3 yıl süre ile satılamaz, başka şahıs, kurum/kuruluşlara hiçbir şekilde kiralanamaz, kullanım hakkı her ne ad ve suretle olursa olsun devredilemez, rehin gösterilemez, ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz, tedbiri haciz konulması halinde durum 7 gün içinde tüm belgeleriyle birlikte Bakanlığa yazılı olarak bildirilir.
Diğer Hususlar
İşletme yetkilisi, işletmenin tüzel kişiliğindeki değişiklikler ve yatırım projesinde öngörülemeyen makine ve teçhizat ile ilgili talebini gerekçeli olarak Genel Müdürlüğe bildirir.
Sözleşmede belirtilen destek tutarını aşmamak kaydıyla yatırım proje bütçesine yeni harcama kalemlerinin eklenmesine ilişkin değişiklik talepleri, Değerlendirme Komisyonu tarafından görüşülerek bildirim tarihinden itibaren 30 iş günü içinde karara bağlanır.
Genel Müdürlük tarafından yerinde yapılan ya da yaptırılan inceleme sonucunda öngörülen amaç ve çalışma programına uygun biçimde yürütülmediği tespit edilen yatırımlarla ilgili nihai kararı Değerlendirme Komisyonu verir. Yatırımın destek kapsamından çıkarılmasına karar verilmesi halinde, Bakanlıkça yapılan ödemeler, geri alınır.
Yatırım konusunda, mücbir sebeplerden kaynaklanan değişiklikler, işletme temsilcisi tarafından Genel Müdürlüğe bildirilir. Bu durumda, yapılacak işlemler Genel Müdürlük tarafından belirlenir.
Bu Yönetmelik kapsamında destek sağlanan işletmeler; diğer mevzuat hükümlerince sağlanan muafiyet, istisna ve indirim gibi diğer farklı destek ve teşvik unsurlarından da yararlanabilirler.
Teknolojik ürünün üretimine yönelik kamu kaynaklarından sağlanan geri ödemesiz destekler başvuru formunda belirtilir. Söz konusu kaynaklardan sağlanan geri ödemesiz destekler Bakanlığımızca verilecek geri ödemesiz destek tutarından düşülür.
Yatırımın Takibi
Yatırımını tamamlayan işletme, içeriği Genel Müdürlükçe belirlenen sonuç raporunu hazırlayarak Genel Müdürlüğe sunar.
Sonuç Raporu doğrultusunda Bakanlıkça, alanında uzman en az bir öğretim üyesi ile Genel Müdürlükten en az bir personel yatırımı yerinde incelemek, yapılan harcamaları denetlemek ve içeriği Genel Müdürlükçe belirlenen yatırım tamamlama belgesini düzenlemek üzere görevlendirilir.
Bakanlıkça Tamamlama Belgesinin düzenlendiği tarihten itibaren işletmeler, 3 yıl boyunca yıllık olarak yatırım desteği verilen ürünle ilgili satış bilgileri ve sağlanan gelişmelerin yer aldığı, içeriği Genel Müdürlükçe belirlenen gelişme raporunu Genel Müdürlüğe yazılı ve/veya elektronik ortamda sunar.
